ចូរពន្យល់ពីទំនាក់ទំនងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិជាមួយនឹងទស្សនវិស័យពុទ្ធសាសនាស្ដីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ចនិងវប្បធម៌។

ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចៈ

ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ទាប ជាការទាក់ទងជាមួយសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្ស ម្នាក់ៗ និងគ្រួសារទូទៅដូចជា៖

ការតាំងខ្លួននៅក្នុងឋានៈមាំទាំតាមផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយអង្គ៤ប្រការគឺ
ការខំសង្វាតសំភីស្វែងរកទ្រព្យ គ្រប់គ្រងប្រភេទទាំងមានរូប និងគ្មានរូប
ការចេះរបៀបទុកដាក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ឬចេះសន្សំសំចៃ
ការចេះសេពគប់នឹងមិត្តសំឡាញ់មានចរិយាថ្លៃថ្នូរ ចេះច្នៃមិត្តអាក្រក់ឲ្យក្លាយជាមិត្តល្អ
ការចេះចាយវាយឲ្យសមគួរដល់ឋានៈនៃទ្រព្យសម្បត្តិឬចេះរៀនរស់ក្នុងភាពសន្ដោស

ការវៀរចាកអបាយមុខ៤ប្រការដែលនាំឲ្យសូន្យទ្រព្យគឺ

ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រី
ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស្រា
ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្បែងស៊ីសង
ជាអ្នកសេពគប់មនុស្សអាក្រក់ដោយគ្មានកែច្នៃមិត្តដែលអាក្រក់ឲ្យក្លាយជាមនុស្សល្អ

ប្រកាន់យកនូវសុខ៤ប្រការគឺ

សុខដែលកើតអំពីការមានទ្រព្យសម្បត្តិដែលបានដោយកម្លាំងធ្វើការផ្ទាល់ខ្លួន
សុខកើតមកពីការចាយវាយទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន
សុខកើតអំពីការមិនជំពាក់បំណុលគេ
សុខកើតអំពីការប្រកបអាជីវកម្មដែលគ្មានទោស។

ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចជាន់ខ្ពស់

ត្រូវខិតខំធ្វើសេដ្ឋកិច្ចឲ្យមានវឌ្ឍនភាព
មនុស្សត្រូវតែធ្វើជាចៅហ្វាយនៃតម្រូវការ
ជាបរមត្ថប្រយោជន៍ និងមានលំដាប់លេខរៀង ដូចជាសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់ជីវិតបច្ចុប្បន្ន សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតថ្មី និងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ជីវិតព្រះនិព្វាន។

ផ្នែកសង្គមកិច្ចៈ

នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា សិទ្ធិរស់រានមានជីវិតត្រួវផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ និង ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់គ្រប់គ្នាតាមរយៈសិក្ខាបទទាំងប្រាំរបស់ពុទ្ធសាសនា។ ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនា និងការត្រិះរិះអំពីច្បាប់ គឺប្រឆាំងទាំងស្រុងទៅនឹងការប្រមាថ ជីវិតមនុស្ស និងការប្រមាថជីវិតខ្លួនឯង។

ផ្នែកវប្បធម៌ៈ

តាមទស្សនៈរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ជីវិតមនុស្សតែងតែប្រព្រឹត្តទៅតាមទ្វារ៣គឺំ មនោ កាយ និងវាចា។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់សម្ដែងថា បុគ្គលម្នាក់ៗគឺជាទាយាទនៃអំពើរបស់ខ្លួន ដោយមិនគិតថា ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ជាតិសង្គម ធនធានសង្គម ឬស្ថានភាព ដទៃទៀតឡើយ។